STUDIO-TEWHID

ar. الحكم - sud, vlast, suđenje;

ar. التحاكم - traženje presude - suda, parničenje;

Među muslimanima ne postoji podvajanje oko toga da pravo na vlast ne pripada nikom drugom osim Allahu.Allah, dželle šanuhu, odredio je svojstva onoga ko zaslužuje da propisuje ljudima.

Šejh Muhammed el-Emin eš-Šenkiti veli: „Znaj da je Allah, dželle šanuhu, u brojnim ajetima pojasnio svojstva onoga ko zaslužuje da ima vlast, pa je svaki razuman čovjek obavezan da razmisli o spomenutim svojstvima koja ćemo sada pojasniti - ako Allah, dželle šanuhu, bude htio -, uporedi ih sa svojstvima ljudi koji propisuju svjetovne zakone, i gleda: Da li im pristaju svojstva onoga ko ima pravo da propisuje, neka je Allah, dželle šanuhu, slavljen i uzvišen od toga. Ako im ta svojstva budu pristajala – a neće – neka slijedi njihovo propisivanje. A ako se jasno pokaže da su oni prezreniji, bijedniji, poniženiji i manji od toga; neka sa njima stane kod njihove granice i neka je sa njima ne prelazi do mjesta gospodstva. Slavljen i uzvišen neka je On od toga da ima ortaka u Njegovom obožavanju, Njegovoj vlasti ili Njegovom posjedu".

Od kur'anskih ajeta kojima je Allah, dželle šanuhu, pojasnio svojstva onoga kome pripada vlast i zakonodavstvo jesu Njegove riječi:

وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِن شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ

„A u čemu god se vi razišli, presuda za to u Allaha je! (Eš-Šura, 10) 

Zatim, pojašnjavajući svojstva onoga ko zaslužuje vlast Uzvišeni veli:

ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَإِلَيْهِ أُنِيبُ فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ جَعَلَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا ۖ يَذْرَؤُكُمْ فِيهِ ۚ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ ۖ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

„To vam je, eto, Allah, Gospodar moj - u Njega se ja uzdam i Njemu se obraćam,Stvoritelj nebesa i Zemlje! On vas kao parove stvara - a stvara parove i od stoke - da vas tako razmnožava. Niko nije kao On! On sve čuje i sve vidi.U Njega su ključevi nebesa i Zemlje, On daje opskrbu u izobilju kome hoće, a i uskraćuje; On, uistinu, zna sve. (Eš-Šura, 10-12)

Da li među nevjernicima razvratnicima koji propisuju šejtanske zakone ima neko ko zaslužuje da bude opisan da je gospodar kojem pripada sva vlast, na kojeg se oslanja i da je on stvoritelj nebesa i Zemlje; tj, njihov Stvoritelj, izumitelj bez prethodno sličnog primjera; da je on taj koji je ljudima stvorio žene i stvorio im osam pari životinja spomenutih u riječima: „...i to osam jedinki: par ovaca i..." (El-En'am, 143); da „Niko nije kao On! On sve čuje i sve vidi."; da „U Njega su ključevi nebesa i Zemlje"; da „On daje opskrbu u izobilju kome hoće, a i uskraćuje", tj. umanjuje je onome kome On hoće; i da „On sve čuje i sve vidi."? Zato, muslimani, obavezni ste da razumite svojstva onoga ko zaslužuje da propisuje, dozvoljava i zabranjuje te da ne prihvaćate zakonodavstvo nevjernika bijednog prezrenog i neukog.

Zatim veli: „Od ajeta koji na to ukazuju jesu i riječi Uzvišenog:

لَهُ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ أَبْصِرْ بِهِ وَأَسْمِعْ ۚ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدًا

„tajne nebesa i Zemlje jedino On zna. Kako On sve vidi, kako On sve čuje! Oni nemaju drugog zaštitnika osim Njega, a On ne uzima nikoga u vlasti Svojoj za ortaka." (El-Kehf, 26)

Da li među nevjernicima razvratnicima koji propisuju ima neko ko zaslužuje da bude opisan da poznaje tajne nebesa i Zemlje; da posjeduje takav sluh i vid pa da njegov sluh obuhvati sve što se sluša a vid sve što se vidi; da niko mimo njega nije zaštitnik? Slavljen i Uzvišen neka je On od toga visinom velikom.

Od ajeta koji ukazuju na to jesu i riječi Uzvišenog:

وَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ ۘ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ كُلُّ شَيْءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ ۚ لَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

„I ne prizivaj, pored Allaha, drugog boga! Nema boga osim Njega! Sve će, osim Njegovog lica propasti! On će suditi i Njemu ćete se povratiti!" (El-Kasas, 88)

Pa, da li među nevjernicima razvratnicima koji propisuju ima neko ko zaslužuje da bude opisan da nema boga osim njega; da će sve osim njegovog lica propasti; da će mu se stvorenja povratiti? Slavljen, Veličanstven i Čist neka je naš Gospodar od toga da se najbijednije Njegovo stvorenje opiše Njegovim svojstvima.

Od ajeta koji ukazuju na to jesu i riječi Uzvišenog:

ذَٰلِكُم بِأَنَّهُ إِذَا دُعِيَ اللَّهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ ۖ وَإِن يُشْرَكْ بِهِ تُؤْمِنُوا ۚ فَالْحُكْمُ لِلَّهِ الْعَلِيِّ الْكَبِيرِ

„To vam je zato što niste vjerovali kad se obožavao Allah Jedini, a vjerovali ste ako bi Mu se neko drugi pridružio! Presuda pripada jedino Allahu, Uzvišenom i Velikom." (Gafir, 12)

Da li među nevjernicima razvratnicima koji propisuju šejtanske zakone ima neko ko zaslužuje da bude opisan u najveličanstvenijoj nebeskoj knjizi, da je uzvišen i velik? Slavljen i uzvišen neka si, Gospodaru naš, od svega što ne pristaje tvojoj uzvišenosti i potpunosti.

Od ajeta koji ukazuju na to jesu i riječi Uzvišenog:

قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدًا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِضِيَاءٍ ۖ أَفَلَا تَسْمَعُونَ قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ النَّهَارَ سَرْمَدًا إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ ۖ أَفَلَا تُبْصِرُونَ وَمِن رَّحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

„On je Allah, drugog boga osim Njega nema; Njemu neka je hvala i na ovom i na onom svijetu! Samo On sudi i Njemu ćete se vratiti! Reci: 'Kažite vi meni, ako bi Allah dao da vam noć potraje vječno, do Sudnjeg dana, koji bog bi vama, osim Allaha, svjetlo dao? Zar ne čujete?!' Reci: 'Kažite vi meni, ako bi Allah dao da vam dan potraje vječno, do Sudnjeg dana, koji bi bog vama, osim Allaha, noć dao da u njoj otpočinete? Zar ne vidite?!'Iz Milosti Svoje On vam je dao noć i dan; da se u njoj odmarate a da iz dobara Njegovih privređujete i da zahvalni budete." (El-Kasas, 71-73)

Da li među onima koji propisuju laičke zakone ima onih koji zaslužuju da budu opisani da je njima hvala i na ovom i na onom svijetu; da je on taj koji smjenjuje dan i noć pokazujući time savršenstvo svoje moći i veličinu blagodarnosti prema svojim stvorenjima? Slavljen neka je Stvoritelj nebesa i Zemlje. Uzvišen i visoko neka je nad tim da ima sudruga u svome suđenju, obožavanju i vlasti.

Od ajeta koji ukazuju na to jesu i riječi Uzvišenog:

إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۚ أَمَرَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

„Sud pripada jedino Allahu, a On je naredio da obožavate samo Njega. To je jedino prava vjera, ali većina ljudi ne zna." ( Jusuf, 40)

Da li među njima ima neko ko zaslužuje da bude opisan da je on jedini bog koji se obožava i da je obožavanje samo Njega jedino prava vjera? Slavljen i uzvišen neka je Allah, dželle šanuhu, od onoga što govore nasilnici visinom velikom.

Od njih su i riječi Uzvišenog:

إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ

„'...sud pripada jedino Allahu, ja se u Njega uzdam, i neka se samo u Njega uzdaju oni koji se uzdaju!'" (Jusuf, 67)

Da li među njima ima neko ko zaslužuje da se na njega oslanja i da mu se stvari prepuštaju?

Od njih su i riječi Uzvišenog:

وَأَنِ احْكُم بَيْنَهُم بِمَا أَنزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَاحْذَرْهُمْ أَن يَفْتِنُوكَ عَن بَعْضِ مَا أَنزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ ۖ فَإِن تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُصِيبَهُم بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ ۗ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ لَفَاسِقُونَ أَفَحُكْمَ الْجَاهِلِيَّةِ يَبْغُونَ ۚ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ حُكْمًا لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ

„I sudi im prema onome što Allah objavljuje i ne povodi se za prohtjevima njihovim, i čuvaj ih se da te ne odvrate od nečega što ti Allah objavljuje. A ako ne pristaju, ti onda znaj da ih Allah želi zbog nekih grijehova njihovih kazniti. A mnogi ljudi su, zaista, nevjernici. Zar oni da traže da im se kao u pagansko doba sudi? A ko je od Allaha bolji sudija narodu koji čvrsto vjeruje?" (El-Maida, 49-50)

Da li među onima koji propisuju ima neko ko zaslužuje da bude opisan da je njegovo suđenje po onome što je Allah, dželle šanuhu, objavio; da odstupa od slijeđenja strasti; da onaj ko se okrene da će ga Allah, dželle šanuhu, kazniti za neke njegove grijehe, jer se ne kažnjava za sve grijehe osim na ahiretu; da nema ljepšeg zakona od njegovog zakona za narod koji vjeruje? Slavljen neka je Gospodar naš od svega što ne dolikuje Njegovom savršenstvu i Njegovoj uzvišenosti.

Od toga su i Njegove riječi:

إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ ۖ يَقُصُّ الْحَقَّ ۖ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ

„...sud pripada jedino Allahu, On sudi po pravdi i On je sudija najbolji." ( El-En'am, 57)

Da li među njima ima neko ko zaslužuje da bude opisan da on sudi po pravdi i da je on sudija najbolji?

Od toga su i Njegove riječi:

أَفَغَيْرَ اللَّهِ أَبْتَغِي حَكَمًا وَهُوَ الَّذِي أَنزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتَابَ مُفَصَّلًا ۚ وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِّن رَّبِّكَ بِالْحَقِّ ۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًا ۚ لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ ۚ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ

„Zašto da pored Allaha tražim drugog sudiju, kad vam On objavljuje Knjigu potanko? A oni kojima smo Mi dali knjigu dobro znaju da Kur'an objavljuje Gspodar tvoj s istinom, zato ti ne sumnjaj nikako! Riječi Gospodara tvoga vrhunac su istine i pravde; Njegove riječi niko ne može promijeniti i On sve čuje i sve zna. " (El-En'am, 114-115)

Da li među spomenutim ima neko ko zaslužuje da bude opisan da je on taj koji je ovu Knjigu objavio potanko; kojem sljedbenici Knjige svjedoče da Kur'an objavljuje Gospodar tvoj s istinom; da su njegove riječi vrhunac istine i pravde, tj. istine u saopćavanju i pravde u propisima; da njegove riječi niko ne može promijeniti; da on sve čuje i sve zna? Slavljen neka je naš Gospodar, najveličanstveniji i najuzvišeniji.

Od toga su i riječi Uzvišenog:

قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَحَلَالًا قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ ۖ أَمْ عَلَى اللَّهِ تَفْتَرُونَ

„Reci: Kažite vi meni zašto jednu hranu koju vam Allah daje smatrate zabranjenom, a drugu dopuštenom?Reci: Da li vam je prosuđivanje o tome Allah prepustio ili o Allahu laži iznosite?" (Junus, 59)

Da li među ovim spomenutimima neko ko zaslužuje da bude opisan da je on taj koji daje opskrbu stvorenjima; da je on taj bez čijeg odobrenja ne može biti zabranjena ili dozvoljena? Jer, nužno je da onaj ko je stvorio opskrbu i dao da je on taj kome pripada upravljanje njome njenim dozvoljavanjem i zabranjivanjem. Slavljen neka je On, Veličanstven i Uzvišen, nad tim da ima sudruga u dozvoljavanju i zabranjivanju.)

[Tefsir Edvaul-bejjan, 7/163. Štampa El-Medeni]